پاتک پکن به جنگ اقتصادی ترامپ

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ اخیرا موسسه نظرسنجی ایپسوس در نظرسنجی گسترده خود از 29 کشور جهان (که بیشترشان غربی بودند) داده های قابل تأملی منتشر کرده است؛ برای نخستین بار از آغاز این نوع سنجش در 10 سال گذشته، چین در نگاه جهانی تأثیرگذاری مثبت‌تری نسبت به ایالات متحده دارد.

در نظرسنجی ماه آوریل، به‌طور میانگین ۴۹ درصد از پاسخ‌دهندگان در سراسر کشورهای شرکت کننده در نظرسنجی باور داشتند که چین تأثیری مثبت بر جهان خواهد داشت، رقمی که افزایشی ۱۰ واحدی را در مقایسه با اکتبر نشان می‌دهد.

یکی از راهبرد هایی که پکن در مواجهه با جنگ تجاری آمریکا در پیش گرفت، "اقدام متقابل" و "درگیرسازی بازیگران جهانی"در بحران بود

صورتبندی این نظرسنجی و نتایج آن مشخص است؛ افول قدرت آمریکا در منطقه و در مقابل، ارتقای جایگاه اقتصادی چین. این گزاره، همان چیزی بود که دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا قبل از ورود به کاخ سفید از آن وحشت داشت، اما اکنون محقق شده است. رئیس جمهور آمریکا و شریک مستعفی وی ایلان ماسک، درصدد بودند از طریق "مهار همه جانبه چین" مانع از پیشبرد راهبرد "تبدیل پکن به هژمون" در نظام بین الملل شوند اما نتایج و خروجی های عینی جنگ تعرفه ای از جمله کنشگری هوشمندانه پکن در این آوردگاه تمام عیار تجاری نشان داد که محاسبات و پیش فرضهای ترامپ تا چه اندازه ای نادرست بوده است.

یکی از راهبرد هایی که پکن در مواجهه با جنگ تجاری آمریکا در پیش گرفت، "اقدام متقابل" و "درگیرسازی بازیگران جهانی"در بحران بود. چینی ها به کشورها و بازیگرانی که با رویکرد تقابلی واشنگتن (حتی به صورت جبری) در قبال پکن همراه شوند در خصوص محرومیت آنها از بازار جذاب چین هشدار دادند. به عبارت بهتر، پکن نسبت میان "هزینه"و"فایده"بازیگران جهانی از همراهی با جنگ اقتصادی آمریکا را به ترتیب افزایش و کاهش داد.

همین مسئله سبب شد تا در نهایت، قدرت خطرپذیری کشورها در پیروی از سیاستهای تعرفه ای دولت آمریکا کاهش پیدا کند. در این میان کاخ سفید خود نیز دست به خطایی راهبردی زد؛ اینکه جنگ تعرفه ای را مشمول همه کشورهای دنیا ساخت. تصور ترامپ این بود که واشنگتن به تنهایی قدرت تبدیل شدن به "نقطه ثقل تجاری"در برابر سازمان تجارت جهانی و دیگر نهادهای دخیل در عرصه اقتصاد بین الملل را خواهد داشت، اما این توهم و پیش درآمدهای ذهنی با واقعیات عینی چندان منطبق نبود.

استعفای ایلان ماسک از دولت ترامپ را می توان نقطه آشکارساز شکست سیاستهای تعرفه ای کاخ سفید قلمداد کرد، خصوصا اینکه دادگاههای فدرال نیز پس از سکوت اولیه در برابر اقدامات یکجانبه ترامپ اکنون به مقابله حقوقی با این سیاستها پرداخته اند. هزینه های شکست جنگ اقتصادی آمریکا برای دولت ترامپ به مراتب سنگین تر از حد تصور جمهوری خواهان خواهد بود.

درست در زمانی که ترامپ مشغول بزرگنمایی قدرت واشنگتن در راه اندازی جنگ تمام عیار تجاری -تعرفه ای در جهان بود، چینی ها مشغول ریل گذاری های میان مدت و ترسیم تاکتیک های کوتاه مدت جهت استمرار حضور خود در بازار کشورهای هدف بودند. شی جین پنگ، رئیس جمهور چین و دیگر مقام های ارشد این کشور بر ضریب انعطاف پذیری خود (در قالب سیاست همیشگی درهای باز) در حوزه صادرات افزودند تا جذابیت تجاری خود را برای کشورهای گوناگون حفظ کنند.